Informatie over onderzoeken en inspecties van hijs- en hefwerktuigen

Veilige en succesvolle hijsoperaties hangen voor een groot deel af van de blijvende veiligheid van de gebruikte hijsapparatuur en toebehoren. Storingen in dit soort apparatuur kunnen leiden tot ernstig of zelfs dodelijk letsel. Daarom is het noodzakelijk dat diegenen die hijs- en hefgereedschap gebruiken zich houden aan een aantal specifieke verplichtingen en dat deze middelen met regelmaat gecontroleerd worden zodat eventuele risico’s ook bij langdurig en frequent gebruik, beheersbaar blijven.

Naast de eisen voor een veilig ontwerp en een veilige constructie moeten alle hijs- en hefgereedschappen ook worden gecontroleerd en onderhouden als dat nodig is om ze veilig voor gebruik te houden, dus de gebruikers moeten wellicht eenvoudige controles vóór gebruik uitvoeren (bijvoorbeeld van hefkettingen en -stroppen), of dagelijks (bijvoorbeeld van heftrucks). Klik hier voor meer informatie.

In sommige gevallen moeten regelmatig inspecties en controles worden uitgevoerd, vaak wekelijks, maar dit kan ook maandelijks of driemaandelijks zijn (bijvoorbeeld de controles die een bediener van zijn kraan uitvoert).

De werkgevers moeten ervoor zorgen dat hijs- en hefgereedschap grondig wordt onderzocht (normaliter een- of tweemaal per jaar, maar in sommige gevallen kan dit vaker of minder vaak).

Deze controles zijn nodig om na te gaan of het hijs- of hefgereedschap nog veilig kan worden gebruikt.

Wat is een “grondig onderzoek”?

Dit is een systematisch en gedetailleerd onderzoek van de uitrusting en veiligheidskritieke onderdelen, dat met gespecificeerde tussenpozen wordt uitgevoerd door een bevoegd persoon die vervolgens een schriftelijk verslag moet opstellen. Dit rapport moet de informatie bevatten die volgens de brancheorganisatie vereist is, zoals bijvoorbeeld:

• de datum van het onderzoek;
• de datum waarop het volgende grondige onderzoek moet plaatsvinden;
• eventuele geconstateerde gebreken die een gevaar (kunnen) vormen voor personen.

Wanneer ernstige gebreken worden vastgesteld, moet de bevoegde persoon die het onderzoek uitvoert, dit onmiddellijk mondeling melden aan de houder van de plicht. Daarna moet een schriftelijk rapport worden opgesteld, waarvan ook een kopie moet worden toegezonden aan de bevoegde handhavingsautoriteit.

Wat is een “bevoegd persoon”?

De term “bevoegd persoon” is niet in de wet gedefinieerd, maar deze persoon die een grondig onderzoek uitvoert, dient over zodanige praktische en theoretische kennis van en ervaring met de te onderzoeken hijs- of hefgereedschappen beschikken, dat hij gebreken of zwakke punten kan opsporen en het belang daarvan kan beoordelen in relatie tot de veiligheid en het verdere gebruik van de hijs- of hefgereedschappen.

Hoewel de bevoegde persoon vaak in dienst is van een andere organisatie, is dit niet noodzakelijk, mits hij of zij voldoende onafhankelijk en onpartijdig is om ervoor te zorgen dat de interne onderzoeken zonder vrees of gunst worden uitgevoerd. Dit mag echter niet dezelfde persoon zijn die het routineonderhoud van de apparatuur uitvoert – aangezien hij dan verantwoordelijk zou zijn voor de beoordeling van zijn eigen onderhoudswerkzaamheden. Klik hier voor meer informatie. 

Wanneer moet een grondig onderzoek worden uitgevoerd?

Om te verifiëren dat hijs- en hefgereedschap en toebehoren veilig blijven voor gebruik, en om elke verslechtering tijdig op te sporen en te verhelpen, zijn grondige onderzoeken vereist gedurende de gehele levensduur van het materieel, waaronder onderzoeken.

• Vóór het eerste gebruik – tenzij de apparatuur een Conformiteitsverklaring van minder dan een jaar oud heeft en de apparatuur niet op de bouwplaats werd gemonteerd. Indien het op de bouwplaats werd gemonteerd, moet het door een bevoegd persoon worden onderzocht om er zeker van te zijn dat de montage (bv. een platformlift die in een gebouw wordt geïnstalleerd) correct en veilig werd uitgevoerd
• Na montage en vóór gebruik op elke locatie – voor materieel dat vóór gebruik moet worden gemonteerd of geïnstalleerd, b.v. torenkranen.
• Regelmatig, tijdens het gebruik – indien de apparatuur wordt blootgesteld aan omstandigheden die verslechtering veroorzaken waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. De meeste hijs- en hefwerktuigen zijn aan slijtage onderhevig en moeten dus regelmatig worden nagezien. Sommige hijs- en hefgereedschappen kunnen worden blootgesteld aan zware omgevingsomstandigheden die tot verdere verslechtering kunnen leiden. Dan is er nog een keuze:
• Grondige onderzoeken laten uitvoeren met door EKH voorgeschreven intervallen (om de 6 of 12 maanden, afhankelijk van het materieel), of onderzoeken uitvoeren volgens een onderzoeksschema, opgesteld door een bevoegd persoon.
• Na uitzonderlijke omstandigheden – die de veiligheid van de hijs- en hefgereedschappen in gevaar kunnen brengen, waaronder beschadiging of defect.
• Lange tijd buiten gebruik zijn.
• Ingrijpende veranderingen die de integriteit van de apparatuur kunnen aantasten (bijvoorbeeld wijzigingen of vervanging/herstelling van kritieke onderdelen).